وبلاگ شخصی همایون سلحشور فرد

سلامت و سبک زندگی/15-  راهکارهای حفظ محیط زیست در سفر به عتبات

معمولاً فلسفه و هدف از سفرهای زیارتی را کسب آرامش روحی و روانی و عرض حاجات و نیازهای مادی و معنوی خود به درگاه ائمه معصومین (علیهم السّلام) تلقّی می کنیم.

امّا به نظر می رسد فلسفه و هدف اصلی زیارت آن ذوات مقدّس فراتر از این ها باشد و آن عبارت است از پیوند و همخوانی هر چه بیشتر بین امام و مأموم.

با این نگاه، سفرهای زیارتی می توانند فرصت هایی باشند برای اصلاح سبک زندگی و تمرین سبک زندگی سالم و مورد رضایت اهل بیت عصمت و طهارت (علیهم السّلام) باشد.

از جمله آسیب هایی که بر سبک زندگی ما عارض شده است و نیاز به اصلاح دارد، عبارت است از مصرف بی رویه ظروف یک بار مصرف به بهانه رعایت بهداشت و بدون توجه به پیامدهای زیست محیطی آن.

این در حالی است که با قدری تلاش و دغدغه ذهنی می توان راه حل های بهتری را برای رعایت بهداشت مدّ نظر قرار داد که آسیب های جانبی کمتری داشته و سازگار با محیط زیست باشد.

حتی گاهی اوقات این موضوع هیچ ارتباطی با مقوله رعایت اصول بهداشتی ندارد و صرفاً به دلیل رواج یک عادت غلط و روحیه راحت طلبی به سراغ ظروف یک بار مصرف می رویم.

218

عده‌ای می‌گویند ما علم دینی نداریم؛ عالِم ممکن است متدیّن باشد، ممکن است غیر متدین باشد.

ولی حق این است که علم غیر دینی نداریم؛ علم، دینی است، حالا عالم ممکن است متدین باشد یا ممکن است متدین نباشد.

حالا اگر کافری هست که در شرح حال امام صادق(سلام الله علیه) مدتی زحمت کشیده، این علم، علم دینی است، ولو آن دانشمند کافر باشد.

دو سال پیش در چنین روزی نشست "اخلاق کارمندی" برگزار شد، از منشور اخلاقی کارمندان رونمایی شد و در پایان مراسم یک صاحب منصبی اظهار امیدواری کرد که صمیمیت ها بیشتر از آنچه تا کنون بوده، باشد.

امّا پس از آنکه نقد و برداشتم را از سخنرانی آن استاد اخلاق منتشر کردم، این صمیمیّت ها به اوج خود رسید، تا آنجا که عوامل همان صاحب منصب صمیمی، با صمیمیّت به من گفتند "اینی که نوشتی یعنی زیر سوال بردن ما! . اصلاً تو چه جایگاهی داری؟ تو چه حقی کانال و سایت داشته باشی و پنجاه نفر را دور خودت جمع کنی و اظهار نظر کنی؟

سال 95 در چنین روزی، دهم اسفند ماه مراسمی با عنوان «نشست اخلاقی با محوریت اخلاق کارمندی» برگزار شد. 

چندی پس از آن مسائلی پیش آمد که بر آن شدم نامه ای به سخنران آن مراسم بنویسم و در مسجدی که امامت جماعت آن را به عهده داشت (مسجد حضرت امیر علیه السّلام) به وی تقدیم کنم:

216

اینکه می‌فرماید شیعیان ما اولوا الالباب هستند؛ یعنی ای شیعه! بکوش «اولوا الالباب» باش!

اینکه فرمودند «أَلعُلَمَاءُ بَاقُونَ» درست است که جمله خبریه است و «العلماء» می‌شود مبتدا، «بَاقُونَ» می‌شود خبر؛ ولی حضرت در صدد این است که بگوید «نمیر! نپوس!»؛ این جمله، جمله خبریه‌ای است که به داعی انشا القا شده.

حیف آدم است که بپوسد؛ فرمود: کاری بکن که باقی باشی.

راه باقی بودن این است که «ما عِنْدَکُمْ یَنْفَدُ وَ ما عِنْدَ اللّهِ باقٍ» (1) یک چیز «عنداللهی» تهیه کنید، اگر کسی چیز «عند اللهی» تهیه کرد، واقعاً باقی است.

آقای کتابدار، رییس جمعیت هلال احمر استان تهران در شب آخر مانور این جمعیت در روستای کیگا از همه دعوت می کند که برنامه را بی رحمانه و منصفانه نقد کنند.

یادم افتاد رییسی دیگر روزی در نشست به اصطلاح صمیمانه آخر سال تهدید کرد که هرکس در تلگرام درباره مسؤولان چنین و چنان گوید، به بی رحمانه ترین شکل ممکن با او برخورد می کنیم.

تهدید وی چندی پس از آن بود که برنامه ای را به محترمانه ترین شکل ممکن مورد نقادی قرار دادم و در تلگرام منتشر کردم (*)

و پس از آن عواملش به من گفته بودند «اصلا تو چه حقی داری کانال و سایت داشته باشی و اظهار نظر کنی؟!»

خلاصه اینکه آن شب من فهمیدم که عبارت بی رحمانه همیشه هم بار منفی ندارد بلکه بستگی دارد که صاحب منصبی آن را در استقبال از نقادی به کار ببرد یا صاحب منصبی دیگر آن را برای تهدید علیه منتقد به کار برد.

البته آن صاحب منصب سال بعدش که من در آن نشست آخر سال شرکت نکردم با لبخند ملیحی از حضار خواسته بود که نقدش کنند اما هیچ نقدی مطرح نشد.

خدا را شکر که مرا با پرونده سازی طرد کردند تا دیگر کسی هوس انتقاد به سرش نزند. 

پی نوشت:

*- اهمّیت انعطاف پذیری در قانون

215

بر اساس آن بحث هایی که قبلاً گذشت، ما علم غیر دینی نداریم؛ زیرا علم، معرفت جهان است، این یک؛ جهان هم فعل خداست، دو.

چطور بررسی فعل امام می‌شود دینی، بررسی فعل خدا دینی نیست؟

اگر پژوهشگر و محقّقی در حوزه وقت خود را صَرف کرده که ببیند وجود مبارک امام صادق(سلام الله علیه) چه کارهایی را کرده ـ سعی او مشکور ـ بحث او بحث دینی است یا نه؟ یقیناً دینی است.

این بحث کرده ببیند امام صادق(سلام الله علیه) چه کارهایی کرده، حالا استادی در دانشگاه عمر خود را صَرف کرده ببیند خدا در عالم چه کار کرده، این فرض ندارد دینی نباشد، ما علم غیر دینی نداریم.

214

مطلب دیگر هم حرف هایی است که جناب ابوریحان بیرونی در «تحقیق ماللهند» دارد در مدتی که ایشان در هند زندگی می‌کردند.

ابوریحان بیرونی می‌گوید ما از علمای هند یک گِله داریم و آن این است که در خاورمیانه، بعد از جریان نوح، خلأیی احساس می‌شد، یک حادثه تلخی بود که به هر حال، خاورمیانه را الحاد و شرک فرا گرفته بود.

وجود مبارک ابراهیم (سلام الله علیه) قیام کرد، با مسأله وثنیّت و صنمیّت و صابئین بودن و مانند آن احتجاج کرد، اثر نکرد؛ «هَذَا رَبِّی»، «هَذَا رَبِّی»(1) را به نحو جدال احسن فرمود، اثر نکرد، با آزر (2) و آزری ها درافتاد اثر نکرد.

سرانجام ضرورت اقتضا کرد که دست به تَبر کرد و «فَجَعَلَهُمْ جُذاذاً إِلاّ کَبیراً»(3) آنها مراسم آتش سوزی و ابراهیم سوزی راه انداختند و گفتند «حَرِّقُوهُ وَ انْصُرُوا آلِهَتَکُمْ»(4) که وجود مبارک ابراهیم این را هم تحمّل کرد و بر امواجی از آتش رفت و ندای «یَا نارُ کُونی بَرْداً وَ سَلاماً»(5) به اهمیت مکتب ابراهیم (سلام الله علیه) گواهی داد.

آن روز گرچه مثل امروز رسانه‌های گروهی و فردی و شخصی آسان نبود، اما خبر آن قدر مهم بود که در مدت کوتاهی کلّ خاور میانه را گرفت، کلّ خاورمیانه فهمیدند جریان ابراهیم خلیل برای چیست؛ با استدلال اثر نکرد با تبر اثر نکرد، آن معجزه اثر کرد.

213
بدون وقت قبلی جایی نروید! 

در آیه 53 سوره مبارکه «احزاب» آنجا ملاحظه فرمودید «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَدْخُلُوا بُیُوتَ النَّبِیِّ إِلاّ أَنْ یُؤْذَنَ لَکُمْ إِلى طَعامٍ غَیْرَ ناظِرینَ إِناهُ»

فرمود شما هر وقتی بخواهید خدمت حضرت بروید، باید وقت قبلی بگیرید، این ‌طور نیست که سرزده به سراغ حضرت بروید.

اصلاً ادب دینی این نیست که انسان بدون وقت قبلی به سراغ کسی برود، اگر بدون وقت قبلی به سراغ کسی رفت و صاحب‌خانه عذر داشت، وقت ملاقات نداشت و کار داشت و گفت ببخشید الآن فرصت ندارم، این نباید به او بر بخورد؛ «وَ إِنْ قیلَ لَکُمُ ارْجِعُوا فَارْجِعُوا هُوَ أَزْکی لَکُمْ» (1)

فرمود اینکه ما می‌گوییم «یُعَلِّمُکُمُ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَةَ» (2) و «یُزَکِّیکُمْ»، «تزکیه» تنها تقوای فردی نیست؛ ما اگر وقت قبلی نداشتیم، قرار قبلی نداشتیم و به سراغ کسی رفتیم، او فرصت نداشت که ما را بپذیرد و گفت ببخشید! الآن وقت ندارم، ما نباید گِله کنیم.

فرهنگ بسیجی/ 63
فرصت شناسی / 2

هرگز وقت را بیهوده تلف نکنید!

شهید حاج حسین خرازی همیشه بچه ها را دعوت به #مطالعه احکام می کرد و می گفت："هرگز وقت را بیهوده تلف نکنید!"

او خود، اوقات فراغتش را پیوسته به #مطالعه می گذراند.

کتاب «سیمای سرداران شهید اسلام»/جلد ۱- حاج حسین خرازی، فرمانده لشگر امام حسین (علیه السلام)/صفحه ۷۲

220

اینکه در دعاها از خدا علم نافع می‌خواهیم یا به خدا از علم غیر نافع پناه می‌بریم، برای آن است که یا آن علم نافع نیست (مثل سِحر و شعبده و جادو و علوم دیگری که سودمند نیست) یا نه، علم «فی نفسه» نافع است ولی عالِم از او طرفی نمی‌بندد.

اینکه گفته می‌شود «أَعُوذُ بِکَ مِن عِلمٍ لا یَنفَعُ» (1) . یعنی علمی که اصلاً نافع نیست یا نافع است ولی این شخص، انتباه ندارد و بهره نمی‌برد؛ در هر دو حال از چنین علمی باید به خدا پناه برده شود  .

نزدیک 30 سال قبل که از مراسم روز هفتم ارتحال امام خمینی (ره) در دانشگاه تهران برمی گشتیم، شهید سیّد محسن ضابطی به سربازی که در محوطه ساختمان وزارت کشاورزی نگهبانی می داد «خسته نباشید» گفت و به ما هم گفت «من همیشه به این سربازها خسته نباشید میگم»

بعد شهادتش در سال 69 فهمیدم که در فرماندهی گردان شهداء سقّز مسوولیت داشته؛ یعنی از بس به نیروهای زیر دستش «خدا قوّت» و «خسته نباشید» می گفته ‌که ملکه و عادتش شده بود و خارج از حوزه مسوولیتش هم هر کجا سربازی را در حال نگهبانی می دیده، او را با کلام و اشاره اش مورد تفقّد قرار می داد‌.

شاید این رفتار خیلی طبیعی و عادی به نظر برسد اما دلیلی که باعث شده امروز بعد نزدیک 30 سال به این ماجرای ساده بپردازم، آن است که می بینم همین رفتار به ظاهر سهل و آسان، برای برخی صاحب منصبان - که چه بسا روزگاری همسنگر همین شهداء بوده اند و امروز نیز مُدّعی اخلاق و ارزش ها هستند- گاهی بسیار سخت و ثقیل می آید.

چند روز قبل که رادیو معارف گوش می کردم، صحبت درباره ویژگی های یک کارمند خوب بود.

صحبت های مجری و کارشناس برنامه، مصاحبه ها و پیام های مردمی و . همه و همه حول و حوش این مسائل بود که یک کارمند خوب کارمندی است که:

رشوه نگیرد

کار ارباب رجوع را راه بیاندازد

پارتی بازی نکند

در منزل صبحانه بخورد تا مردم معطل نشوند (حال بماند چگونه توقع داریم کارمندی که مثلاً ۶ صبح از منزل بیرون می آید، فرصت صرف صبحانه را در منزل داشته باشد؟!)

و نظیر این مسائل پیش پا افتاده تکراری

اما کمتر کسی به فکرش می رسد که آسیب های ذکر شده شاید بدین سبب باشد که شان و منزلت کارمند از سوی بعضی مسؤولین دستخوش بی توجّهی و بی مهری شده است

221

در چند جای قرآن کریم (*) ذات اقدس الهی فرمود این ها شما را به شگفتی وادار نکنند، اینها حسنه نیست، اینها تکاثر است، کوثر نیست.

نگویید حالا فلان شخص که اهل نماز و روزه نیست، وضع مالی‌ او خوب است.

آیه 55 سوره «توبه» این بود: «فَلا تُعْجِبْکَ أَمْوالُهُمْ وَ لا أَوْلادُهُمْ إِنَّما یُریدُ اللّهُ لِیُعَذِّبَهُمْ بِها فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا وَ تَزْهَقَ أَنْفُسُهُمْ وَ هُمْ کافِرُونَ»؛ اینها همان ابزار بلای اوست، شما دو روز صبر کن ببین، چه گرفتاری به سراغ او خواهد آمد.

پس این‌‌چنین نیست که اگر کسی کج راهه رفته و وضع مالی‌ او خوب شد، انسان بگوید این حسنه دارد؛ فرمود این داشتن تکاثری، شما را به شگفتی وادار نکند.

220

«تقوا» همان «وقایه» است، سپر را می‌گویند «وقایه»؛ یعنی همیشه سپر در دست شما باشد که تیر به شما نخورد.

روایت نورانی که ائمه فرمودند «أَلنَّظرَةُ سَهمٌ مِن سِهَامِ إِبلِیس» (*) مستحضرید که همه اینها تمثیلی است، تعیینی که نیست؛ اینکه فرمود: نگاه به نامحرم - چه مرد به زن و چه زن به مرد- تیری از طرف شیطان است، این یک تمثیل است.

پیاده روی اربعین که به سلامتی تشریف می‌برید یادتان باشد پا روی نفستان بگذارید که وقتی برمی‌گردید دوباره زیردستانتان را زیر پا لِه نکنید!

هرکس که برای مطالبه حقش طوماری نوشت، به جای شفاف‌سازی و اقناع‌گری به وزارت اطلاعات معرفی‌اش نکنید.

هرکس طوماری را امضاء کرد، خلع مسؤولیتش نکنید و تلاش نکنید به حضیضش بکشانید.

هرکس که برای اجرای دستور شما محذوریتی داشت، تبعیدش نکنید.

از هرکس که خوشتان نیامد، به خاطر هیچی دستور ندهید به تخلّفات اداری معرفی شود.

نشست اخلاقی برگزار نکنید و بی‌اخلاقی کنید.

هرکس در فضای مجازی حرفی زد که به تریج قبایتان برخورد، از طریق عواملتان به او نگویید «تو چه حقّی داری اظهار نظر کنی؟!»

هر گپ و گفتی را که در شبکه‌های اجتماعی علیه خود پنداشتید، طرف را به پلیس فتا معرفی‌ نکنید؛ او را بخواهید، حرفش را بشنوید و انکارش را حمل بر صحّت کنید. (1)

228

«اَنَس» وقت ملاقات تنظیم می‌کرد؛ اتاق حضرت هم که خیلی وسیع نبود، وقتی این «طیر مشوی» از ملکوت رسید، اَنَس هم که دربان است و فاصله کم است، شنید که وجود مبارک پیغمبر(صلّی الله علیه و آله و سلّم) عرض کرد خدایا! اَحبِّ خلق را برسان که در این «طیر مشوی» شرکت کند.

اَنَس این را شنید، طولی نکشید که وجود مبارک حضرت امیر رسید؛ حضرت امیر هم وقت قبلی نگرفته بود، می‌خواست بیاید، اَنس موافقت نکرد، حضرت مقداری صبر کرد و دوری زد و دوباره آمد، باز اَنس موافقت نکرد؛ بار سوم که آمد وجود مبارک رسول خدا(صلّی الله علیه و آله و سلّم) فرمود: اَنس بگذار بیاید، اجازه داد و آمد.

حضرت، یعنی پیغمبر(صلّی الله علیه و آله و سلّم) به اَنَس گفت چرا اجازه ندادی علی بیاید؟

227

بعد می‌فرماید که «فَبَشِّرْ عِبادِ» . این عباد چه کسانی هستند؟

«الَّذینَ یَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ»؛ افکار گوناگون، آرای گوناگون، مکتب‌های گوناگون را به خوبی می‌شنوند.

نه «یسمعون»، بلکه «یستمعون»؛ این برای کسی است که قدرت ارزیابی مکاتب گوناگون را دارد.

پس این قسمت از آیه تشویق می‌کند محقّقان را، که آرای دیگران را هم استماع کنند، حرف‌های دیگران را هم استماع کنند، نوشته‌های دیگران را هم بخوانند بعد ارزیابی کنند کدام حق است و کدام باطل.

این برای کسی است که نوشته ی افراد کافر برای او به حساب «کُتب ضلال» نیاید.

سلامت و سبک زندگی/20

ایجاد آلودگی صوتی با هر محتوایی مذموم است.

به مناسبت ماه محرم

اگر در خیابان های شهر رفت و آمدی داشته باشید به احتمال زیاد با خودروهایی که سیستم صوتی خود را بیش از حد معمول بلند می کنند، برخورد کرده اید؛ صاحبان این خودروها معمولاً هزینه های بسیاری را هم بابت خرید باندهای به خصوصی به منظور تقویت پخش صوت می پردازند.

بالا بردن بیش از حد صوت در خودرو یک نوع ناهنجاری رفتاری محسوب می شود که علاوه بر کاهش دقت راننده، موجب حواس پرتی سایر رانندگان و آزار رهگذران نیز می شود.

افرادی که مبتلا به این ناهنجاری هستند و به این سوءرفتار عادت کرده اند، ماه محرم که فرا می رسد یک مرتبه محتوای صدای باند خودروی آن ها از موسیقی به مدّاحی شیفت پیدا می کند.

یک روز در رادیو معارف شنیدم که عالمی در این باره اظهار نظر می کرد و می گفت «اگر محتوای صوت پخش شده از خودروها حرام باشد، راننده مرتکب دو گناه شامل پخش محتوای حرام و مردم آزاری شده است و اگر محتوا حرام نباشد، راننده مرتکب یک گناه شامل مردم آزاری شده است گرچه آن محتوا مثلاً مدّاحی باشد»

226

علم از آن جهت که علم است نور است؛ یعنی علم به فعل خدا، به نظام و به آنچه در تاریخ واقعیت دارد، چه در زمین و آسمان باشد، چه مربوط به دنیا و آخرت باشد، هر چه که در جهان واقعیت دارد و فعل خداست، علم و نور است، چون چراغ است.

حالا گاهی عالِم که این چراغ به دست اوست، این چراغ را به دست می‌گیرد که راه دیگران را ببندد و مردم را به چاه هدایت کند، این می‌شود علم غیر نافع.

یک وقت است که این چراغ دست اوست، تا خودش این راه را ببیند، نه بیراهه برود، نه راه کسی را ببندد، این می‌شود علم نافع.

علم از آن جهت که علم است؛ یعنی علم به واقعیت و حقیقت خارج که یقیناً حق است، یقیناً نور است و دینی است.

بله عالم، گاهی کافر است، گاهی غیر کافر.

استفاده از ابزار اجبار به جای کار فرهنگی اصیل، در بلند مدت آرام آرام نسبت اصل دین انزجار ایجاد می‌کند.

دکتر حسن بنیانیان، رئیس کمیسیون فرهنگی شورای عالی انقلاب فرهنگی

۱۴ دی ۱۳۹۷، سخنرانی پیش از خطبه‌های #نماز_جمعه تهران

دریافت گزیده صوت

پخش آنلاین در سایت روشنگری

دریافت صوت کامل سخنرانی با عنوان «ت فرهنگی و فرهنگ ت‌زده»، در کانال ستاد نماز جمعه تهران (وعده‌گاه مؤمنان)

لینک در وبلاگ تکلیف الهی

لینک در کانال تلگرامی تکلیف الهی

به مناسبت روز کارمند

برای شکستن تحریم شرکت در مراسم روز کارمند، سال گذشته پیشنهاد دادم جملاتی از امام خمینی (ه)، مقام معظم رهبری، شهید بهشتی و متفکران انقلابی -که از رسانه ملی پخش شده- را در این مراسم بخوانم امّا در جواب گفتند «دیر پیشنهاد دادی، ستاد مراسم جلسه هایش برگزار شده، درضمن باید متن جملات را هم جهت بررسی، پیوست درخواستت کنی»

سال جاری زودتر دست به کار شدم که بعد از تشکیل جلسات ستاد نکوداشت مقام شامخ کارمند، گفتند «امسال اصلاً سخنرانی نداریم، فقط پخش فیلم داریم.»

البته قبل از هر چیز جهت پیشگیری از هر گونه سوءتفاهم، توضیح هم داده بودم که موارد انتخابی ذیل، ااماً به معنی وجود همه مصادیق آن در . نبوده و می تواند به منزله هشدار برای پیشگیری باشد، چرا که به تعبیر حضرت امام (ره) «هیچکس از مکاید شیطان و نفس امّاره در امان نیست» و همه مکلّف به تذکر و خیرخواهی برای یکدیگر هستیم.»

در ادامه به گزیده‌ای از جملات مورد نظرم - که قصد داشتم در مراسم روز کارمند بخوانم- اشاره می کنم:

1- امام خمینی (ره): نباید ماها گمان کنیم که هرچه می گوییم و می کنیم کسی را حق اشکال نیست؛ اشکال، بلکه تخطئه یک هدیه الهی است برای رشد انسان ها (صحیفه نور- جلد 20 - صفحه 451- 16/10/66- نامه به رئیس جمهور وقت در خصوص تعیین حدود اختیارات حکومت اسلامی)
 

2- مقام معظم رهبری: هر کسی یک حرف انتقادی زد، فوراً نگوئیم او با نظام مخالف است، او چنین است؛ نه، خیلی از نظرات انتقادىِ گزنده از روی دلسوزی است. انسان باید ببوسد آن دهنی را که از روی دلسوزی انتقاد می کند. (دوم شهریور سال 90، بیانات در دیدار جمعی از اساتید دانشگاه‌ها)
 

3- مقام معظم رهبری: من نمی گویم هرکس آن روز (دوران دفاع مقدس) حضور داشته است، یک حریم امنیتی برای او درست کنیم. ( 25 شهریور 96، بیانات در جمع فرماندهان سپاه)

سلامت و سبک زندگی/19

به مناسبت ماه محرم

با فرا رسیدن ماه محرم، شعارنویسی روی خودروها در سطح شهر به شدت افزایش پیدا می کند و برخی افراد و حتی برخی مراکز رسمی وابسته به شهرداری ها نیز با نیّت خیر و در قالب پرپایی موکب ها و ایستگاه های صلواتی، یکی از خدمات خود را در قالب «شعارنویسی صلواتی خودروها» ارائه می دهند.

از طرفی دیگر بر اساس قوانین راهنمایی و رانندگی، «الصاق یا نصب یا نقش هر نوع آگهی، نوشته، عکس و نوشتن عبارات و ترسیم نقوش روی شیشه ها یا بدنه درونی یا بیرونی وسایل نقلیه ممنوع است و جریمه دارد.» (1)

در ابتدا سخنم با مسؤولان است که با یک بام و دو هوا نمی شود قانون نوشت و اجرا کرد؛ نمی شود از طرفی، قوانینی را از تصویب گذراند و از طرفی دیگر همه سازمان های رسمی کشور در این زمینه با هم هماهنگ نباشند؛ مانند همین قضیه که راهنمایی رانندگی اعلام می کند «شعارنویسی روی خودروها ممنوع است» و از طرفی دیگر برخی نهادهای وابسته به شهرداری ها ایستگاه شعارنویسی رایگان دائر می کنند!

همچنین نمی شود به خاطر جلوگیری از حواس پرتی رانندگان، آن ها را از شعارنویسی روی خودروهایشان منع کرد و از طرفی دیگر نسبت به وجود تابلوهای تجاری و تبلیغاتی فراوان با ابعاد وسیع، پر نقش و نگار و با تصاویر اغواکننده در سطح شهرها و جاده ها بی تفاوت بود و نقش آن ها را در حواس پرتی رانندگان نادیده گرفت.

روی سخن دیگرم با صاحبان این خودروهاست که اگر با این شعارنویسی ها خود را منتسب به پیشوایان دینی معرفی می کنیم، باید مراقب باشیم که رفتارمان به گونه ای نباشد که موجب وهن اهل بیت عصمت و طهارت (علیهم السّلام) شویم.

رفتارهایی مثل سیگار کشیدن، زباله به بیرون پرتاب کردن، بوق زدن های بیجا، سرعت غیر مجاز، عدم رعایت فاصله ایمن، بلند کردن بیش از حد سیستم صوتی (گرچه مداحی باشد) و امثال و نظائر آن در شأن کسی که خود را منتسب به پیشوایان دینی می داند، نیست.

سلامت و سبک زندگی/ 22

بارها در مقالات و نقدهایم به حدیثی از پیامبر اکرم (صلّی الله علیه و آله) اشاره کردم که می فرماید «خداوند تعالی دوست دارد که هرگاه فردی از شما کاری می کند آن را محکم (و بی‌عیب) انجام دهد.»(1)

محکم کاری در هر تصمیمی اقتضا می کند که عواقب آن تصمیم را بسنجیم و برای آن تدبیر کنیم.

یک تصمیم اقتصادی مهم مثل سهمیه بندی بنزین - آن هم به صورت ناگهانی و پس از 6 سال تعطیلی این طرح و همچنین علی رغم وعده عدم اجرای آن تا پایان سال-، تصمیمی نیست که فقط کارشناسان اقتصادی آن را اتّخاذ و اجرا کنند، چرا که تجربه قبلی آن هم نشان داده که چنین تصمیمی عواقب اجتماعی، روانی و امنیتی دارد و می طلبد که مسؤولان حوزه های مختلف اجتماعی، رسانه ای و امنیتی برای آن پیش بینی و چاره اندیشی کنند.

231

مثل آقای طباطبایی در واقع کم است، نه تنها از نظر علمی.

دارای شرح صدر و عظمت بودند و ما هم هرگز این ‌طور نیستیم که یک کمونیست و کافری بیاید، ما مدام تحمّل کنیم.

ایشان می‌فرمودند که تابستانی من در «دَرَکه» بودم، آن روز بحبوحه کمونیستی و کفر بود، یکی از آن سران کفر و الحاد که منکر همه چیز بود، هشت ساعت مرحوم آقای طباطبایی از صبح تا غروب روزهای تابستان نشست و نشست، همین شخص کافر فردا در یکی از خیابانهای تهران هم کیش خود را دید گفت: طباطبایی مرا موحّد کرد که «کفی بذلک فخرا».

229

بر هر فردی لازم است تکالیف خود را انجام دهد اولاً، حقوق فرد یا جامعه یا خدا که بر عهده اوست تادیه کند ثانیاً

حق هر ذی‌حقی را ادا کند تا بشود عادل .

کفّه دیگر #عدل این است که حقوقی که بر دیگران دارد، آن‌ها را استیفا کند.

یک وقت حق خود را می‌بخشد، این #احسان است؛ یک وقت حق او را از او می‌گیرند و می‌ربایند، این استذلال است، این ذلّت است.

عدالت در این است که انسان حقوق خود را از دیگران استیفا کند، بگیرد، زیر بار ظلم نرود.

اگر کسی ذلّت‌پذیر بود و ظلم‌پذیر بود، چنین فرد یا جامعه‌ای عادل نیست؛ زیرا همانطور که #ظلم کردن با عدل مطابق نیست و موافق نیست، ظلم‌پذیری هم به شرح ایضاً

انظلام هم حرام است، مانند ظلم.

230

فرمود اینها کسانی هستند که «أُولئِکَ هُمْ أُولُوا اْلأَلْبابِ» میباشند؛ پس «لبیب» کسی است که اهل تحقیق باشد، مکتبهای گوناگون را ببیند، نظریهپرداز باشد، کم حوصله نباشد، تحمّل کند و قدرت تشخیص داشته باشد.

همین کتابهای کفر و ضلال برای یک عدّه خرید و فروش آن حرام است، چون کتب ضلال است، مطالعه اینها حرام است، چون انحراف می‌آورد، هم حرمت تکلیفی دارد، هم بطلان وضعی دارد، می‌شود کتاب ضلال.

خدا هم امام (رضوان الله علیه) و هم مرحوم علامه طباطبایی را غریق رحمت نماید؛ امام (رضوان الله علیه) برای نوشتن آن اسرار هزار ساله، خیلی از این کتابهای ضلال را مطالعه می‌کرد.

سلامت و سبک زندگی/23

جمهوری اسلامی ایران از ابتدای انقلاب تا کنون رکورددار برپایی تجمعات گوناگون به مناسبت های مختلف دینی و ی است.

تشییع 10 میلیونی امام خمینی (ره) و راهپیمایی عظیم 30 میلیونی اربعین در رکوردهای گینس ثبت شده است و پیش بینی می شود درباره تشییع سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی نیز چنین شود.

تشییع این فرمانده نظامی و قهرمان ملّی در تهران 7 میلیون و در مجموع 25 میلیون تشییع کننده در 4 شهر مختلف داشته است.

اما همه این افتخارها و حماسه آفرینی ها، مسؤولیت ما را در حفاظت از جان مردم در این اجتماعات انبوه، کم که نمی کند هیچ، بلکه بیشتر هم می کند.

می توانیم بگوییم فلانی آنقدر عاشق فلان شخصیت یا فلان مناسک بود که جانش را در فلان مراسم از دست داد، اما نمی توانیم با این قبیل سخنان، شانه از زیر بار مسؤولیت خود در حفاظت از جان مردم در این اجتماعات خالی کنیم.

احادیث و روایات فراوانی در خصوص ضرورت محکم کاری در امور وارد شده است، اما متأسفانه در عمل این بیگانگان هستند که در این زمینه خیلی دقیق تر و جدّی تر از ما عمل می کنند و هر حادثه کوچک و حتی بی تلفاتی را با دقّت و وسواس، محاسبات دقیق و شبیه سازی های رایانه ای مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهند تا از تکرار آن جلوگیری کنند.

وقتی پیامبر ما در یک کار به ظاهر کم اهمّیتی مثل چیدن سنگ لحد برای میّت -که عدم محکم کاری در آن عواقب چندانی ندارد-، آنقدر دقیق و حسّاس عمل می کنند و می فرمایند «به درستی که من می‌دانم این قبر به زودی فرسوده می‌شود . ولی خدا دوست می‌دارد وقتی بنده‌ای، کاری را انجام می‌دهد، آن را محکم و استوار کند.» (1)، پس بنابراین هر چه ما به امور حسّاس تر و مهم تری مشغول باشیم، می طلبد که در آن امور محکم کاری بیشتری داشته باشیم و کار را به دست تقدیر الهی نسپاریم و سهل انگاری خود را با مقدّسات توجیه نکنیم؛ چرا که تقدیر الهی بر این است که در هر امری از قوّه عقل و تدبیر خداداد استفاده کنیم و احادیث و سیره پیشوایان ما نیز جزو مقدّسات ماست که موظّفیم به آن ها عمل کنیم. 

متأسفانه فاجعه سقوط هواپیمای مسافربری موجب شد مسؤولین از زیر بار پاسخگویی و فشار افکار عمومی در ماجرای حادثه کرمان قسر در بروند.

اصلی‌ترین عامل رخ‌دادن حادثه تلخ جان‌باختن تعدادی از عزاداران در مراسم تشییع سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی، نصب داربست‌ها از سوی مسؤولان برگزاری مراسم اعلام شده است؛ نکته‌ای که از چند ساعت قبل از برگزاری مراسم هم هشدارهایی نسبت به آن اعلام می‌شد. (2)

سلامت و سبک زندگی/ 22

بارها در مقالات و نقدهایم به حدیثی از پیامبر اکرم (صلّی الله علیه و آله) اشاره کردم که می فرماید «خداوند تعالی دوست دارد که هرگاه فردی از شما کاری می کند آن را محکم (و بی‌عیب) انجام دهد.»(1)

محکم کاری در هر تصمیمی اقتضا می کند که عواقب آن تصمیم را بسنجیم و برای آن تدبیر کنیم.

یک تصمیم اقتصادی مهم مثل سهمیه بندی بنزین - آن هم به صورت ناگهانی و پس از 6 سال تعطیلی این طرح و همچنین علی رغم وعده عدم اجرای آن تا پایان سال-، تصمیمی نیست که فقط کارشناسان اقتصادی آن را اتّخاذ و اجرا کنند، چرا که تجربه قبلی آن هم نشان داده که چنین تصمیمی عواقب اجتماعی، روانی و امنیتی دارد و می طلبد که مسؤولان حوزه های مختلف اجتماعی، رسانه ای و امنیتی برای آن پیش بینی و چاره اندیشی کنند.

یکی از توجیهات اجرای این طرح، کمک به کاهش معضل آلودگی هوای کلان شهرهاست؛ این در حالی است که راه حل های دیگری برای کاهش مصرف بنزین در کشور وجود دارد که بتواند مکمّل و تسهیل کننده دستیابی به اهداف این طرح باشد.

خط اول دفاعی سلامت برخلاف آنچه که این روز‌ها در رسانه‌ها تبلیغ می‌شود، بیمارستان نیست بلکه کوی و برزن و کف جامعه است!

و اولین مدافعان سلامت هم کسانی هستند که جلوی بار اضافی مراجعات به مراکز درمانی و افزوده شدن زحمت و دردسر کادر خدوم و جهادگر درمان را می‌گیرند؛ اما متاسفانه زحمات و خدمات جهادگران خط مقدم جبهه سلامت، عمداً یا سهواً دیده نمی‌شود.

کادر بهداشت و پیشگیری در خط مقدّم جبهه سلامت تلاش می‌کنند که کار به بیمارستان ها کشیده نشود؛ بیمارستان ها در واقع پشت جبهه سلامت و خط مقدم جبهه درمان هستند.

تا زمانی که خط مقدم جبهه سلامت، مراکز درمانی تلقی شده و شاخص سلامت، افزایش تعداد تخت بیمارستانی دانسته می‌شود، این خط شکسته است!

حوصلم سر رفته، نه کاری، نه دانشگاهی، بیرونم که حال نمیده، ای خداااااا

این جملات کوتاه از استوری یک دانشجوی جوان ۲۰ ساله‌ در اینستاگرام، بخش کوچکی از شیوع افسردگی ناشی از کاهش مراودات اجتماعی در این ایام را نشان می‌دهد.

این پدیده، نوک کوه یخی است که در اپیدمیولوژی بیماری‌ها از آن یاد می‌شود.

قسمت اعظم و پائین‌تر این کوه در زیر آب پنهان است و می تواند شامل میان‌سالان و سالمندانی باشد که کمتر احساسات خود را بروز می دهند.

لذا باید پرسید که آیا برنامه‌ و تدابیری برای پیشگیری از بروز اختلالات روحی و روانی‌ ناشی از تبعات شیوع ویروس کرونا برای اقشار مختلف جامعه وجود دارد؟

برای پیشگیری از شیوع ویروس کرونا دستور به کاهش و حتی حذف مراودات اجتماعی می‌دهیم غافل از اینکه روح و روان مردم را گرفتار ویروسی بدتر از کرونا می‌کنیم.

پزشک متخصصی را در تلویزیون دیدم که به مردم توصیه می کرد «حتی برای تبریک عید نوروز هم به دیدن پدران و مادرانتان نروید؛ با واتساپ تماس تصویری بگیرید و عید را به آن ها تبریک بگویید.»!

آیا می خواهیم اگر سالمندی از ویروس کرونا جان سالم به در برد، از افسردگی دق مرگ شود؟!

همایش ملی بهداشت محیط هر ساله به میزبانی یکی از دانشگاه ها برگزار می شود؛ امسال نیز قرار بود بیست و دومین همایش ملی بهداشت محیط به میزبانی دانشگاه علوم پزشکی تهران در هفته اول اسفند ماه برگزار شود که به دلیل شیوع بیماری ناشی از کروناویروس مانند سایر همایش ها و گردهمایی ها لغو شد.

لذا بر آن شدم که در این فرصت، نکته برداری هایی را که از برخی سخنرانی های و مقالات علمی در همایش سال گذشته به میزبانی دانشگاه علوم پزشکی زنجان داشتم، منتشر کنم.

نماینده ولی فقیه در دانشگاه علوم پزشکی زنجان در مراسم افتتاحیه همایش:

خدا طبیعت را مسخر ما کرده است ولی ما نباید تبذیر کنیم؛ امروز بشر با ظهور عصر مدرنیته و با صنعت، راه را برای تنفّس بشر بسته است.

پروفسور علیرضا مصداقی نیا، رئیس انجمن علمی بهداشت محیط ایران در مراسم افتتاحیه همایش:

برنامه های توسعه ای کشور به گونه ای است که روز به روز  کلان‌شهرها را گسترش می دهیم ولی فکری برای بهداشت محیط نمی کنیم و پیش بینی های لازم را نداریم.

ما کشاورزی کوچک و سالمی داشتیم ولی با وارداتی که نمی دانیم چه هست (نظیر تراریخته ها) بر نگرانی ها در خصوص امنیت مواد غذایی افزوده شده است.

مقدمه: قبل از هر چیز توجه کنید که ضدعفونی اماکن و محلات صرفاً یک اقدام تکمیلی، احتیاطی و کمکی است که به شرط رعایت اصول بهداشتی مورد تأکید متخصصان و مراجع بهداشتی و درمانی از سوی همه مردم می‌تواند مؤثر باشد.

بخش اول: رقیق سازی و آماده سازی محلول ضدعفونی

1- در صورتی که از محلول وایتکس (دارای 5% کلر) برای ضدعفونی سطوح محیطی با آلودگی متوسط (نیمه بحرانی نظیر واحدهای تجاری،اداری و خودروها) استفاده می کنید، 1واحد وایتکس را در 49 واحد آب (20 سی سی یا 4 قاشق غذاخوری وایتکس در یک لیتر آب) و برای سطوح با آلودگی زیاد (نظیر سرویس های بهداشتی) 1 واحد وایتکس را در 9 واحد آب حل کنید؛ نسبت 1 به 99 (10 سی سی یا 2 قاشق غذاخوری وایتکس در یک لیتر آب) نیز برای سطوح محیطی با آلودگی کم (غیر بحرانی نظیر ضدعفونی دست ها،سطوح خانگی و وسایل شخصی) توصیه می‌شود. (هر قاشق غذاخوری را معادل 5 سی سی در نظر گرفتیم)

2- در صورتی که از پودر پرکلرین (دارای 70% کلر) استفاده می کنید ابتدا 15 گرم (معادل یک قاشق غذاخوری سر صاف) از این پودر را در یک لیتر آب حل کنید تا محلول مادر به دست آید؛ سپس برای استفاده از این محلولِ مادر، از نسبت‌ 1 واحد محلول مادر در 9 واحد آب برای ضدعفونی سطوح محیطی با آلودگی متوسط (نیمه بحرانی) و برای ضدعفونی سطوح محیطی با آلودگی زیاد از نسبت یک به یک استفاده کنید؛ نسبت 1 به 19 (50 سی سی یا 10 قاشق غذاخوری محلول مادر در یک لیتر آب) نیز برای سطوح محیطی با آلودگی کم (غیر بحرانی) توصیه می‌شود. (به ترتیب اولویت استفاده در اینگونه برنامه ها ذکر کردیم که معمولاً ضدعفونی سطوح با آلودگی متوسط در ابتدا مورد نظر است)

سلامت و سبک زندگی/24- وم عبرت گیری قبل از تصمیم گیری در مدیریت سلامت

پس از کاربرد سلاح شیمیایی توسط عراق علیه رزمندگان ایرانی و مردم حلبچه و سردشت، تصوّری که مسؤولان کشور ما داشتند این بود که چون آلمان این سلاح را درست کرده است بنابراین راه درمانش را هم می‌داند؛ برای همین مجروحان را به این کشور اعزام کردند. (1)

غلام دلشاد، جانباز شیمیایی 70 درصدی شیرازی در خاطراتش می گوید: «قرار است یک پزشک آلمانی به بیمارستان بیاید و من و همراهانم را معاینه کند. اشتانسل تخصص تنگی مجاری تنفسی دارد، در ایران علم آن را نداریم و مجبور به پذیرش حضور او در بیمارستان شده‌ایم. ما می‌خواهیم امکانات در اختیار پزشکان متبحر خودمان قرار گیرد تا هم از خروج ارز جلوگیری شود و هم آلمان ما را با موجود آزمایشگاهی خود اشتباه نگیرد . رفتن به آلمان ارزشی ندارد و در تمام مدت حضور در آلمان، فقط از ما آزمایش می‌گیرند و از درمان و پادزهر خبری نیست.» (2)